Η ΚΡΙΣΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Αναδημοσίευση από www.tvxs.gr

Μελέτη του Εργαστηρίου Μελέτης της Μετανάστευσης και Διασποράς (ΕΜΜΕΔΙΑ) του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κρίση επιβάρυνε επιπλέον το ήδη πολύ επιβαρημένο εργασιακό καθεστώς των μεταναστών. Στη μελέτη που αφορούσε τους «δείκτες ένταξης των μεταναστών στην Ελλάδα» συμμετείχαν περίπου 1.800 μετανάστες ενώ εξετάστηκαν εκτεταμένα το εργασιακό καθεστώς και η πρόσβαση στο σύστημα υγείας.

Το εργασιακό περιβάλλον των μεταναστών ήταν ήδη εξαιρετικά υποβαθμισμένο. Με χαμηλότερους μισθούς, μεγαλύτερα ποσοστά «μαύρης» εργασίας και με ελλιπή ασφαλιστικά δικαιώματα ζουν εργάζονται στην Ελλάδα οι περισσότεροι μετανάστες. Μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι άνδρες άνω των 55 ετών, όπου το ποσοστό ανεργίας είναι υπερδιπλάσιο από εκείνο των ημεδαπών. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν, οι μετανάστες στην Ελλάδα φαίνεται να έχουν ίση πρόσβαση στην αγορά εργασίας με τους Έλληνες αλλά σε εντελώς διαφορετικά πεδία, όπως γεωργικές ή οικοδομικές εργασίες, δουλεύουν περισσότερο, χωρίς πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα, σε δουλειές που δεν προτιμούν οι ημεδαποί και με χαμηλότερους μισθούς. Πολλοί εργασιακοί κλάδοι, όπως ο δημόσιος ή ο ευρύτερος δημόσιος τομέας είναι θεσμικά κλειστοί. Πολύ υψηλά είναι και τα ποσοστά ανασφάλιστης εργασίας μεταξύ των μεταναστών, καθώς μόνο το 60% των μεταναστών είναι πλήρως ασφαλισμένοι, ενώ και οι μισθοί είναι κατώτεροι κατά 40% από τους αντίστοιχους των Ελλήνων, για ίδιες εργασίες, και οι ώρες εργασίας περισσότερες.

Ικανοποιημένοι από τις συνθήκες στέγασης δήλωσαν το 78% των μεταναστών. Όσον αφορά την παλαιότητα των κατοικιών, οι μετανάστες που εμφανίζονται ικανοποιημένοι φτάνουν σε ποσοστό 71,6%, 70,8% από την επάρκεια θέρμανσης, 66,1% από το μέγεθος των κατοικιών. Ιδιαίτερα χαμηλό είναι πάντως το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, φτάνοντας στο 10,8%, γεγονός που οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι δεν υπάρχει προσφορά από πλευράς των Ελλήνων ιδιοκτητών.

Όσον αφορά της υπηρεσίες υγείας, οι μετανάστες χρησιμοποιούν κυρίως τις δημόσιες, με έναν στους τέσσερις ασθενής στα νοσοκομεία να είναι αλλοδαπός. Επισκέπτονται τις δομές Υγείας κυρίως για τοκετό, παιδικές ασθένειες, εξαιτίας εργατικών ατυχημάτων αλλά και για οδοντιατρικά προβλήματα λόγω του υψηλού κόστους. Πάντως σε ποσοστό 95% οι γονείς μετανάστες ακολουθούν κατά γράμμα τον εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών για τα παιδιά τους. Οι ίδιοι εκτιμούν την κατάσταση της υγείας τους ως «πολύ καλή» σε ποσοστό 93%, όταν αντιστοίχως μόνο 70% των ημεδαπών πιστεύουν το ίδιο. Μόνο 5% δηλώνουν ότι πάσχουν από χρόνια ασθένεια. Την ίδια ώρα, το αντίστοιχο ελληνικό ποσοστό αγγίζει το 22,3%.

Αξιοσημείωτο είναι ότι μόλις ένας στους δέκα νοσηλευόμενους μετανάστες έχει ασφάλιση. Ως σημαντική έλλειψη κρίνεται η πλήρης απουσία από τα νοσοκομεία διερμηνέων, αλλά και η άγνοια γιατρών και νοσηλευτών για τη σχετική ελληνική και κοινοτική νομοθεσία. Ωστόσο, το 99,1% των μεταναστών απαντούν ότι σε επείγουσες καταστάσεις κανείς δεν έχει αρνηθεί να τους περιθάλψει. Αναφορικά με τα προβλήματα ψυχικής υγείας που παρουσιάζουν οι μετανάστες αυτά συνδέονται κυρίως με το αλκοόλ ενώ πολύ συχνή είναι η εμφάνιση φοβιών και κατάθλιψης που συνδέονται άμεσα με τη διαδικασία ένταξης και το άγχος της ανεργίας.

Όσον αφορά την πρόσβαση στα πολιτικά πράγματα, το ποσοστό των πολιτογραφηθέντων παραμένει εξαιρετικά χαμηλό. Την ίδια ώρα, υψηλά είναι και τα ποσοστά αρνητικών διακρίσεων προς τους μετανάστες. Η ανταπόκριση της διοίκησης ανέρχεται σε ποσοστό 58,1%, η προσφορά διοικητικών διαδικασιών 48,2%, η καταλληλότητα διοικητικών υπηρεσιών και προσωπικού 43,7%. Ισχνά είναι και τα κίνητρα των φορέων για τη συμμετοχή των μεταναστών σε θεσμούς κοινωνικής και πολιτικής εκπροσώπησης, ενώ μόνο το 1,9% των μεταναστών συμμετέχει σε μεταναστευτικές οργανώσεις.

Το 70% των παιδιών των μεταναστών φοιτούν σε δημοτικά σχολεία αν και το 15,2% εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευσή τους, ποσοστό που φθάνει στο 40% σε ηλικίες 19-25, σύμφωνα με τους δείκτες ένταξης μεταναστών στην εκπαίδευση. Το 63,3% είναι ικανοποιημένοι από την εκπαιδευτική στήριξη των παιδιών τους, ποσοστό που αυξάνει στις αγροτικές περιοχές.

Η έρευνα διεξήχθη πανελλαδικά, το διάστημα 2009-2010, σε δείγμα 1.800 μεταναστών υπό την προεδρεία των καθηγητών Αντώνη Κόντη και Ηλία Μπεζεβέγκη.