Αναδημοσίευση από εφημερίδα "Καθημερινή" (11/10/09)
Της Μαριας Δεληθαναση
«Ο αετός πετάει σ' όλον τον αέρα, και του γενναίου ανθρώπου είναι όλη η γη πατρίδα»... Ευριπίδης (436 - 338 π.Χ.). Αυτή είναι η πρώτη φράση που διαβάζει κάποιος αλλοδαπός στο 86σέλιδο βιβλίο «Ελλάδα. Η δεύτερη πατρίδα» που παίρνει στα χέρια του, όταν επιθυμεί να δώσει συνέντευξη στην αρμόδια επιτροπή του υπ. Εσωτερικών για να διεκδικήσει την ελληνική υπηκοότητα. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ιθαγένεια χιλιάδων μεταναστών 2ης και 3ης γενιάς τίθεται και πάλι στο τραπέζι. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η νέα κυβέρνηση θα προχωρήσει, εν είδει πρώτου βήματος, στη χορήγηση ιθαγένειας σε όσους έχουν συμπληρώσει τρία συνεχή χρόνια στην ελληνική εκπαίδευση.
Τυπωμένο το 2001, επί υπουργού Εσωτερικών Βάσως Παπανδρέου, δημιουργεί στον ανύποπτο τις ίδιες φρούδες ελπίδες που ενίσχυσε και η κυβέρνηση της Ν.Δ. το 2004 όταν εξέδωσε τον νέο Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας. Τότε επιστρατεύθηκε ο Ελύτης και ο στίχος «Ομορφη και παράξενη πατρίδα ωσάν αυτή που μου 'λαχε, δεν είδα»... Τελικά ο Κώδικας του 2004, που χαιρετίσθηκε εξίσου από το κυβερνών κόμμα και την αξιωματική αντιπολίτευση στη Βουλή, δεν άλλαξε τίποτα επί της ουσίας απ' ό,τι ίσχυε το 1835 και επαναλήφθηκε σε ανάλογα νομοθετήματα το 1856 και το 1955...
Στην ουσία συνιστά απόδοση ιθαγένειας μόνο σε όσους μπορούν να αποδείξουν ότι κυλάει «αίμα ελληνικό» στις φλέβες τους πάμπολλες γενεές πίσω. Αλλά και αυτό υπό όρους, που αλλάζουν ανάλογα με την εκάστοτε πολιτική συγκυρία. Η ελληνική υπηκοότητα είναι απαγορευμένο όνειρο για όσους κατοικούν εδώ και γενεές στην Ελλάδα αλλά δεν κυλάει αίμα ελληνικό στις φλέβες τους... Αυτοί και τα παιδιά τους διαβιούν μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας επί δεκαετίες. Μόνο που το ποσοστό αυτών των ανθρώπων αγγίζει πλέον το 15% του πληθυσμού της χώρας.
Το ελάχιστο ποσοστό απόδοσης ιθαγένειας 0,2%, που καταγράφει η Eurostat για την Ελλάδα μέχρι το 2006, αφορά καθορισμό ιθαγένειας σε παλιννοστούντες από την πρώην Σοβιετική Ενωση και ελάχιστους ομογενείς από την Αλβανία. Το ποσοστό αυξήθηκε την τελευταία τριετία μετά το «άνοιγμα» της διαδικασίας για τους Βορειοηπειρώτες. Περίπου 30.000 ομογενείς από τη Ν. Αλβανία απέκτησαν ιθαγένεια τα τελευταία τρία χρόνια και έπεται συνέχεια. Ομως, πάμπολλοι Αλβανοί και Αλβανίδες που είναι σύζυγοι και γονείς Ελλήνων παραμένουν όμηροι των εκάστοτε νομοθετικών ρυθμίσεων.
«Είναι κρίσιμο να δει κάποιος τη διαφορά μεταξύ ομογενών και μη Αλβανών υπηκόων», σημειώνει ο βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κ. Ανδρέας Τάκης.«Τα τελευταία χρόνια έχει ανοίξει η πολιτογράφηση Αλβανών ιθαγενών που επικαλούνται την ελληνική ομογενειακή τους ιδιότητα. Τα παράπονα στην περίπτωσή τους αφορούν τη μη τήρηση της προτεραιότητας στην εξέταση των υποθέσεων. Το θέμα δημιουργεί ερωτήματα και προβληματισμούς. Αλλά το βασικότερο πρόβλημα έχει προκύψει με τις περιπτώσεις Αλβανών ιθαγενών που επιθυμούν να πολιτογραφηθούν. Τέτοιες περιπτώσεις δεν τυγχάνουν θετικής προώθησης. Καθυστερούν πάρα πολύ, με μια ελαφρά αλλαγή τον τελευταίο καιρό για τους/τις συζύγους και γονείς ημεδαπών. Οταν, όμως, δεν πολιτογραφείται η μητέρα ημεδαπού, που το παιδί της εκπληρώνει τη στρατιωτική του θητεία, αντιλαμβάνεστε ότι εγείρεται θέμα ηθικής τάξης. Τέτοιες περιπτώσεις θα έπρεπε να είχαν εκκαθαριστεί προ πολλού»...
Ο Κώδικας Ιθαγένειας ορίζει ότι η διοίκηση δεν δεσμεύεται χρονικά να απαντήσει θετικά ή αρνητικά στα αιτήματα πολιτογράφησης, ούτε δεσμεύεται να αιτιολογήσει τις αρνητικές απαντήσεις. Στη σχετική συζήτηση στη Βουλή το 2004, ο εισηγητής της πλειοψηφίας κ. Φούσας είχε αρθρώσει κάποια ισχνή κριτική για την τιμή των όπλων: «Στο άρθρο 8, παρ. 2 του παρόντος σχεδίου, που θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης», είχε πει, «η αρμόδια επιτροπή μπορεί να απορρίψει μια αίτηση χωρίς αιτιολόγηση. Σε επίπεδο θεωρητικό και ως νομικό με βρίσκει κατ' αρχήν όχι βεβαίως σύμφωνο. Κατ' αρχήν επαναλαμβάνω. Διότι το Σύνταγμα επιβάλλει σε κάθε περίπτωση να έχουμε αιτιολόγηση, αλλά και διότι η αιτιολόγηση είναι εγγύηση για τη νομιμότητα της ίδιας της απόφασης. Ωστόσο, όμως, εδώ τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Αίφνης, είναι δυνατόν να ζητεί ελληνική υπηκοότητα, ελληνική ιθαγένεια, ένας ο οποίος μπορεί να έχει ή είχε σχέση με κατασκοπεία».
Υποπτοι κατασκοπείας, λοιπόν, είναι στην προκειμένη περίπτωση χιλιάδες άνθρωποι που ζουν δεκαετίες στη χώρα. Ενας από αυτούς είναι και ο κ. Αχμέτ Μοαβία, συντονιστής του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών, απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής, που ζει στην Ελλάδα 35 χρόνια και με τα εκλεπτυσμένα ελληνικά του σκιαγραφεί ψύχραιμα χαρακτηριστικές περιπτώσεις: του γιατρού Μουνίρ, πατέρα πέντε παιδιών, που διαβιοί στην Ελλάδα 35 χρόνια και είναι συχνά προσκεκλημένος σε τραπέζια συζητήσεων για το μεταναστευτικό. Ο μεγάλος του γιος ολοκληρώνει τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή, ο ίδιος έχει ασκήσει για δεκαετίες το ιατρικό επάγγελμα. Και όμως, ζει πάντα με την υποχρέωση ανανέωσης αδειών παραμονής και παλαιότερα της πράσινης κάρτας. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η Σεμίρα με τα τρία της παιδιά. Κάτοικος Ελλάδας ο σύζυγός της για 40 χρόνια και η ίδια για 36 χρόνια, βρέθηκαν κάποια στιγμή παράνομοι εξαιτίας της ανοησίας ενός δικηγόρου. Τους είπε ότι δεν χρειάζεται άδεια παραμονής εν ισχύι για να υποβάλουν αίτηση για πολιτογράφηση, αφού μένουν τόσο πολλά χρόνια στη χώρα. Ετσι θεώρησαν δεδομένο ότι θα πάρουν την υπηκοότητα, δεν ανανέωσαν τις άδειες παραμονής και βρέθηκαν παράνομοι(!), έχοντας επιπλέον πληρώσει 8.500 ευρώ σε παράβολα για τις αιτήσεις πολιτογράφησης των πέντε μελών της οικογένειας...
Πρόκειται για ανθρώπους που έχουν έρθει στη χώρα πριν από το 1991 και ζουν πλέον στην Ελλάδα για 2η και 3η γενιά, σημειώνει ο κ. Μοαβία. Πληρώνουν φόρους, προσφέρουν την εργατική τους δύναμη, τα παιδιά τους έχουν σπουδάσει εδώ, και όμως δεν έχουν δικαιώματα πολίτη... Η Ελλάδα είναι πλέον το μόνο κράτος-μέλος της παλαιάς Ε.Ε.-15 που παραμένει προσκολλημένο στην αντίληψη της γονιδιακής κληρονομικότητας της ιθαγένειας. Ακόμη και η Γερμανία, άλλαξε τον κώδικά της το 1999. Η συγκυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων προέταξε το «δίκαιο του εδάφους» και ο Κώδικας Ιθαγένειας εκσυγχρονίστηκε. Χιλιάδες μετανάστες, κυρίως τουρκικής καταγωγής, έγιναν Γερμανοί πολίτες. Το πείραμα αποδείχθηκε πετυχημένο, καθώς «ο αποκλεισμός των μεταναστών που κατοικούν επί δεκαετίες σε μια χώρα και των παιδιών τους από την υπηκοότητα ενισχύει, στους ίδιους και στην ευρύτερη κοινωνία, την αντίληψη πως είναι «ξένοι», που δεν ανήκουν στη χώρα και των οποίων η πίστη και ο σεβασμός στη χώρα βρίσκονται υπό συνεχή αμφισβήτηση» (Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τη Μετανάστευση, την Ενταξη και την Κοινωνική Συνοχή «IMISCOE»).
Η νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ έχει προεκλογικά δεσμευθεί ότι θα εξορθολογίσει τη διαδικασία χορήγησης της ελληνικής ιθαγένειας σύμφωνα με τις αρχές του κράτους δικαίου. Υποσχέθηκε κτήση της ελληνικής ιθαγένειας για τα παιδιά μεταναστών που γεννιούνται στη χώρα και όσα έχουν συμπληρώσει τριετία στην ελληνική εκπαίδευση. Οψόμεθα...
Τι ισχύει για την απόδοση ιθαγένειας σε μετανάστες στις χώρες της Ευρώπης
Βέλγιο: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 3 χρόνων. Ο εισαγγελέας έχει προθεσμία 4-8 εβδομάδων για να εκδώσει θετική ή αρνητική γνώμη στην αίτηση για κτήση ιθαγένειας. Στα επτά χρόνια, η ιθαγένεια παρέχεται αυτοδικαίως με τη διαδικασία της δήλωσης.
Ολλανδία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 και υπό όρους 3 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης σε δύο χρόνια το αργότερο.
Γαλλία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Προθεσμία 18 μηνών για απάντηση και υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
Φινλανδία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες της διοίκησης για απάντηση σε αιτήματα.
Σουηδία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης και δυνατότητα προσφυγής στο Ειδικό Δικαστήριο Μετανάστευσης.
Γερμανία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 8 χρόνων. Δεν υπάρχει προθεσμία για απάντηση, αλλά οι αιτούντες μπορούν να στραφούν κατά της μη αιτιολογημένης σιωπής της διοίκησης ύστερα από τρεις μήνες.
Αυστρία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Προθεσμία έξι μηνών για απάντηση και υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης. Απαγορεύεται η διπλή υπηκοότητα.
Ην. Βασίλειο: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης, μετά το 2002 (και την πολύκροτη προσφυγή του Αραβα μεγιστάνα Φαγιέντ στη διοικητική Δικαιοσύνη).
Ιρλανδία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 4 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης, ύστερα από απόφαση του Συνηγόρου του Πολίτη το 2003.
Δανία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 9 χρόνων. Η διοίκηση δεν υποχρεούται να αιτιολογεί τις αρνητικές αποφάσεις. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες της διοίκησης για απάντηση σε αιτήματα.
Ελλάδα: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Η διοίκηση δεν υποχρεούται να αιτιολογεί αρνητική απόφαση. Δεν υπάρχει προθεσμία για απάντηση στον αιτούντα.
Λουξεμβούργο: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Απαγορεύεται η διπλή υπηκοότητα.
Ισπανία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες της διοίκησης για απάντηση σε αιτήματα. Υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
Πορτογαλία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες της διοίκησης για απάντηση σε αιτήματα. Υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
Ιταλία: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες της διοίκησης για απάντηση σε αιτήματα. Υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου