Ένα χρόνο μετά την απόφαση-ορόσημο της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECtHR) για την υπόθεση M.S.S. εναντίον Βελγίου και Ελλάδας, η Διεθνής Αμνηστία εξακολουθεί να εκφράζει ανησυχίες για την μεταχείριση των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. H οργάνωση εμφανίζεται ιδιαιτέρως ανήσυχη για τη συστηματική και παρατεταμένη κράτηση των αιτούντων άσυλο, στις συνθήκες κράτησής τους, την εγκατάλειψή τους χωρίς κανένα πόρο, τα σοβαρά εμπόδια πρόσβασης στις διαδικασίες ασύλου, αλλά και τα περιστατικά επαναπροωθήσεων.
Η οργάνωση ανησυχεί ιδιαίτερα για τη συστηματική και παρατεταμένη κράτηση των αιτούντων άσυλο, η οποία μπορεί να διαρκέσει έως και έξι μήνες. Ειδικότερα, η κράτηση των ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο συνεχίζεται. Τα παιδιά αυτά κρατούνται συστηματικά επί παρατεταμένες χρονικές περιόδους, έως ότου βρεθεί θέση για αυτά σε κάποιο κέντρο υποδοχής ανηλίκων.
Επιπλέον, οι συνθήκες κράτησης στις διάφορες εγκαταστάσεις κράτησης μεταναστών και στα αστυνομικά τμήματα όπου κρατούνται οι αιτούντες άσυλο, περιλαμβανομένων και ασυνόδευτων ανήλικων, συνεχίζουν να αποτελούν λόγο σοβαρής ανησυχίας για τη Διεθνή Αμνηστία. Στο τέλος του Νοεμβρίου 2011, απεσταλμένοι της οργάνωσης επισκέφθηκαν το κέντρο κράτησης μεταναστών για ασυνόδευτα αγόρια, στην Αμυγδαλέζα. Οι κρατούμενοι, όλοι ανήλικοι, κρατούνταν επί παρατεταμένες χρονικές περιόδους σε πολύ κακές συνθήκες. Τα παιδιά κοιμούνταν σε τσιμεντένια κρεβάτια, χωρίς μαξιλάρια, με βρώμικα και παλιά στρώματα. Είπαν στους απεσταλμένους της Διεθνούς Αμνηστίας ότι τους επιτρεπόταν ο προαυλισμός μόνο μία φορά την εβδομάδα. Ένα μήνα πριν την επίσκεψη, κάποια από τα παιδιά έβαλαν φωτιά στα στρώματά τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την παρατεταμένη κράτησή τους. Ως αποτέλεσμα, εφτά παιδιά χρειάστηκε να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο. Νωρίτερα, τον Μάιο του 2011, η Διεθνής Αμνηστία επισκέφθηκε τα τμήματα συνοριακής φύλαξης στις Φέρρες, στο Σουφλί και στο Τυχερό, το κέντρο κράτησης στο Φυλάκιο, στην περιοχή του Έβρου και τα αστυνομικά τμήματα των Εξαρχείων, της Ομόνοιας και του Αγίου Παντελεήμονα, στην Αθήνα. Στο Σουφλί, στο Τυχερό και στο Φυλάκιο, καθώς και σε ένα από τα κελιά στα Εξάρχεια, οι απεσταλμένοι της οργάνωσης υπήρξαν μάρτυρες απάνθρωπων και εξευτελιστικών συνθηκών κράτησης. Οι συνθήκες στα υπόλοιπα μέρη κράτησης ήταν πολύ κακές.
Επιπλέον, η μεγάλη πλειονότητα των αιτούντων άσυλο, περιλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανήλικων, εγκαταλείπονται χωρίς πόρους και οι αρχές τους αρνούνται κάθε είδους υποστήριξη. Ως αποτέλεσμα, καταλήγουν άστεγοι ή σε εξαιρετικά ανεπαρκή καταλύματα. Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο όπου κατά την διάρκεια των τελευταίων οκτώ μηνών, οι ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον προσφύγων, αιτούντων άσυλο και μεταναστών έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει επίσης βαθιά ανησυχία για την ακαταλληλότητα των εγκαταστάσεων υποδοχής και την συνολικά ανεπαρκή ικανότητά τους να φιλοξενήσουν τους αιτούντες άσυλο, περιλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών. Η οργάνωση θεωρεί ότι -παρά τη δημιουργία δύο νέων κέντρων υποδοχής στην Αθήνα η οποία έχει αναφερθεί- ο συνολικός αριθμός των διαθέσιμων κλινών παραμένει εξαιρετικά περιορισμένος σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες.
Η Διεθνής Αμνηστία παραμένει ανήσυχη για τα περιστατικά επαναπροωθήσεων. Για παράδειγμα, φαίνεται πως τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του περασμένου έτους επτά αιτούντες άσυλο επιστράφηκαν δια της βίας στην Τουρκία σε διαφορετικές ημερομηνίες, αν και είχαν εκφράσει την επιθυμία να καταθέσουν αίτημα ασύλου, και παρά το γεγονός ότι το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες είχε ειδοποιήσει τις αρχές για τις προθέσεις τους.
Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί βαθύτατα για τα συνεχιζόμενα σοβαρά εμπόδια στην πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου. Η οργάνωση έχει λάβει αναφορές ότι, κάθε Σάββατο έξω από τις πύλες της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής στην Αθήνα, παρά τον πολύ υψηλό αριθμό των αιτούντων άσυλο που περιμένουν για να καταθέσουν τις αιτήσεις τους, οι αρχές στη Διεύθυνση Αλλοδαπών συνεχίζουν να παραλαμβάνουν μόνο πολύ μικρό αριθμό αιτήσεων από εκείνους που περιμένουν. Πολύ πρόσφατα, η Διεθνής Αμνηστία έλαβε αναφορές από τον πρόεδρο της αφγανικής κοινότητας στην Ελλάδα ότι τους τελευταίους δύο μήνες η αστυνομία στη Διεύθυνση Αττικής δεν έχει καταγράψει καμία αίτηση από τους αιτούντες άσυλο που περιμένουν έξω από το κτίριο, εκτός από τις πολύ λίγες περιπτώσεις εκείνων που είναι σε θέση να πληρώσουν δικηγόρο για να ετοιμάσει και να υποβάλει την αίτηση ασύλου. Η οργάνωση εκφράζει επίσης ανησυχία για τις πρόσφατες αναφορές της Μ.Κ.Ο. «Αίτημα» ότι η Διεύθυνση Αλλοδαπών αρνήθηκε να δεχθεί την υποβολή των αιτήσεων ασύλου από 25 αιτούντες άσυλο, οι οποίοι συνοδεύονταν από εκπροσώπους της προαναφερθείσας ΜΚΟ.
Παρόλο που η οργάνωση θεωρεί θετική εξέλιξη το ότι τέθηκε σε ισχύ νομοθεσία που προβλέπει τη δημιουργία της νέας αρχής ασύλου, παραμένει ανήσυχη για το γεγονός ότι οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και το πάγωμα προσλήψεων στον δημόσιο τομέα μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματική λειτουργία της. Επιπλέον, έως ότου η νέα υπηρεσία ασύλου ξεκινήσει τη λειτουργία, ο συνεχόμενος ρόλος της αστυνομίας ως της μόνης αρχής υπεύθυνης για την εξέταση σε πρώτο βαθμό των αιτημάτων για διεθνή προστασία συνεχίζει να αποτελεί αιτία ανησυχίας.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει επίγνωση των οικονομικών δυσκολιών στην Ελλάδα, και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα λόγω των αυξημένων μικτών μεταναστευτικών ροών των τελευταίων ετών. Ωστόσο, η οργάνωση ανησυχεί για την αναφερθείσα αδυναμία των ελληνικών αρχών να κάνουν σωστή χρήση των πόρων που διατίθενται στην Ελλάδα από την ΕΕ έτσι ώστε να βοηθήσει παρέχοντας κατάλληλες συνθήκες υποδοχής για τους νεοαφιχθέντες και αξιολογώντας τις ανάγκες προστασίας τους.
Στην απόφασή του για την υπόθεση του M.S.S. εναντίον Βελγίου και Ελλάδας, της 21ης Ιανουαρίου 2011, η οποία αφορούσε έναν Αφγανό αιτούντα άσυλο, τον MSS, τον οποίο οι βελγικές αρχές επέστρεψαν στην Ελλάδα βάσει του Κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ», το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε -μεταξύ άλλων- ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει αποτελεσματικό σύστημα ασύλου. Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο M.S.S. στερήθηκε αποτελεσματικής εξέτασης της αίτησής του για άσυλο, λόγω των σοβαρών διαρθρωτικών προβλημάτων στην ελληνική διαδικασία ασύλου. Το Δικαστήριο αποφάνθηκε επίσης ότι οι συνθήκες κράτησης του MSS και οι συνθήκες εξαθλίωσης υπό τις οποίες διέμενε στην Ελλάδα μετά την αποφυλάκισή του ισοδυναμούν με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, αντίστοιχα.
Τα ευρήματα της υπόθεσης M.S.S. διατυπώθηκαν εκ νέου από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CJEU), με τις αποφάσεις που διατυπώθηκαν την 21η Δεκεμβρίου 2011. Σε δύο συνδεόμενες περιπτώσεις, το ΔΔΕΕ διαπίστωσε ότι οι αιτούντες άσυλο που μεταφέρονται στην Ελλάδα βάσει του Κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ» αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου