ΩΡΑΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ...

Αναδημοσίευση από εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" (13/02/11)

Τελικά η Δικαιοσύνη δεν είναι τόσο «τυφλή» όσο θέλει να νομίζουμε. Η γενικευμένη ατιμωρησία των μεγαλοσχημόνων της πολιτικής και οικονομικής ζωής είναι η μία όψη του φαινομένου. Η άλλη αφορά τη μεταχείριση των φτωχοδιάβολων της κοινωνίας αυτών που εμπλέκονται, για παράδειγμα, σε αδικήματα ναρκωτικών, τα οποία κατακλύζουν το αστυνομικό δελτίο και συνδέονται ευθέως με την κοινωνική εξαθλίωση. Σε αυτή την κατηγορία αδικημάτων λοιπόν, που αφορούν το 60% των κρατουμένων στις φυλακές, οι αλλοδαποί δράστες έχουν την τιμητική τους. Σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε σε 767 κατηγορούμενους για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών στο εφετείο της Αθήνας, τις χρονιές 2004, 2005 και 2006, οι αλλοδαποί μετανάστες υφίστανται σαφώς δυσμενέστερη μεταχείριση στην επιμέτρηση των ποινών, συγκριτικά με τους έλληνες δράστες. Το προφίλ «αλλοδαπός άνδρας, ηλικίας 35-40 ετών, εργάτης» έχει μπει στο στόχαστρο των ελλήνων δικαστών, που τους επιφυλάσσουν σαφώς μεγαλύτερες ποινές από ό,τι στους «αντίστοιχους» έλληνες κατηγορούμενους.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που περιέχονται στο βιβλίο «Οψεις του κοινωνικού ελέγχου, Ηθικοί πανικοί, ποινική δικαιοσύνη», του καθηγητή Ποινικού Δικαίου και βοηθού σήμερα Συνηγόρου του Πολίτη για τα ανθρώπινα δικαιώματα Βασίλη Καρύδη, 70% των ελλήνων κατηγορουμένων για ναρκωτικά, που αποτελούν 50,2% του συνόλου των καταδικασθέντων, δέχονται ποινές της κατώτερης κλίμακας, μεταξύ 3 μηνών και 6 ετών, τη στιγμή που 60% των αλλοδαπών τιμωρούνται με τις ποινές της ανώτερης κλίμακας (μεταξύ 6 ετών και ισοβίων).

Ποσοστό 47% του συνόλου των καταδικασθέντων είναι εργάτες και το 20% άνεργοι. Οι αλλοδαποί εργάτες ανέρχονται στο 70% του συνόλου των αλλοδαπών και είναι διπλάσιοι των ελλήνων καταδικασθέντων εργατών. Από την έρευνα προκύπτει μια ελαφρώς δυσμενέστερη μεταχείριση των αλλοδαπών μόνο εργατών, με επιβολή ποινής βαρύτερης κατά ένα έτος σε σχέση με τους αλλοδαπούς δράστες άλλου επαγγέλματος. Στους έλληνες παραβάτες επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη σε ποσοστό 1,3% του συνόλου, στους αλλοδαπούς το ποσοστό αυτό είναι εξαπλάσιο (6,3%)!

Ιδια εικόνα υπάρχει και στις ποινές μεταξύ 10 ετών και ισοβίων. Το ποσοστό των αλλοδαπών που καταδικάζεται στις ποινές αυτές είναι υπερτριπλάσιο από το αντίστοιχο των Ελλήνων. Ο αλλοδαπός έμπορος ναρκωτικών κατά την κρίση των δικαστών χρήζει σκληρότερης τιμωρίας, ανεξάρτητα από το τι διακινεί. Αντίθετα στους Ελληνες ο διαχωρισμός σε μαλακά-σκληρά και η ποσότητα φαίνεται ότι παίζει μεγαλύτερο ρόλο. Ετσι, σε 29 περιπτώσεις ισοβίων, οι αλλοδαποί δράστες ήταν 24, μεταξύ των οποίων και άτομα που κατηγορήθηκαν για διακίνηση ποσότητας μικρότερης των 200 γραμμαρίων. Αντίθετα οι 5 Ελληνες βαρύνονται για διακίνηση τουλάχιστον 1,5 κιλού σκληρής ναρκωτικής ουσίας. Σε σχέση με το είδος και την ποσότητα των ναρκωτικών, διαπιστώνεται ότι οι αλλοδαποί κατηγορούμενοι τιμωρούνται κατά μέσον όρο με ποινές κατά τρία χρόνια μεγαλύτερες σε σχέση με τους έλληνες «ομολόγους» τους σε υποθέσεις «μαλακών ναρκωτικών». Στα «σκληρά», οι ποινές για τους αλλοδαπούς είναι κατά δύο χρόνια μεγαλύτερες.

Κατά μέσον όρο στους αλλοδαπούς άνδρες επιβάλλεται ποινή περίπου 1,5 χρόνο μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη, ενώ στις γυναίκες κατά μισό χρόνο μικρότερη. Επιεικέστερα αντιμετωπίζονται οι νεότεροι σε ηλικία δράστες. Τη μεγαλύτερη επιβάρυνση μεταξύ των αλλοδαπών έχουν οι Αλβανοί και ακολουθούν οι Αφρικανοί.

Επειτα από ειδική μελέτη προέκυψε επίσης ότι οι αποκαλύψεις για το περίφημο «παραδικαστικό» αύξησαν το 2005 κατά μέσον όρο τις επιβαλλόμενες ποινές, αδιακρίτως για έλληνες και αλλοδαπούς δράστες αλλά μόνο για τα βαρύτερα αδικήματα που τιμωρούνται με ποινές κάθειρξης άνω των 10 ετών. Ενόψει των ανωτέρω ευρημάτων, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η εργατική ιδιότητα του αλλοδαπού απλώς ενισχύει τη «φυλετική προκατάληψη, που φαίνεται ότι κυρίαρχα επηρεάζει τη δικαστική κρίση, επιβαρύνοντας την άνιση μεταχείριση του αλλοδαπού-μετανάστη εργάτη» τονίζεται στην έρευνα. «Φαίνεται ότι οι δικαστές πράγματι επηρεάζονται κατά τη διαμόρφωση της δικανικής τους κρίσης από την εθνικότητα των δραστών, καθώς συμμερίζονται τις απόψεις του γενικού πληθυσμού ως προς την ευθεία σύνδεση της ανόδου της εγκληματικότητας και της παρουσίας μεταναστών στη χώρα, την οποία σε μεγάλο βαθμό εκλαμβάνουν ως απειλητική για τη δημόσια τάξη και την κοινωνική ειρήνη και συνοχή» παρατηρεί ο συγγραφέας. «Αυτό όμως δεν συμβαίνει με τρόπο μηχανιστικό και μονοσήμαντο ή ως αποτέλεσμα ρατσιστικής-φυλετικής σκοπιμότητας... Η απονομή της ποινικής δικαιοσύνης δεν λαμβάνει χώρα σε κάποιο κοινωνικό κενό, ούτε γίνεται καθ' υπόδειξη σκοτεινών ή κύκλων που αναθέτουν διατεταγμένη υπηρεσία στους ποινικούς δικαστές. Αλληλλεπιδρούν πολλοί παράγοντες και παράμετροι δομικού, κοινωνικού, ιδεολογικού, πολιτισμικού ακόμη και συγκυριακού χαρακτήρα...».